Czym zajmuje się Product Manager (oraz czym różni się od Project Managera)?

Olga Springer – Senior Product Manager, odpowiedzialna za rozwój flagowego produktu w portfolio Atlassiana, czyli Jiry Software. Przez lata związana z zarządzaniem produktami. Od 2015 współtworzy markę Product Vision, blog i podcast o zarządzaniu produktami cyfrowymi. Jest także współautorką programu Product Management Academy oraz Akademii Analityki Produktowej.

Z tego artykułu dowiesz się między innymi:

• Czym różni się Product Management do Project Managementu
• Jak wygląda typowy dzień pracy Product Managera
• Z jakich narzędzi korzysta Product Manager
• Co jest wymagane aby zacząć pracę w zarządzaniu produktem

Artur Guła: Cześć Olga, dziękuję, że znalazłaś chwilę na podzielenie się swoimi doświadczeniami z zakresu Product Managementu. Z tego co widziałem na Twoim profilu, to przygodę z IT zaczynałaś od Zarządzania Projektami. Co takiego Cię przekonało do zmiany kierunku na Zarządzanie Produktami i kontynuowania tej ścieżki przez kolejne lata?

Pierwsze swoje doświadczenia w IT zbierałam jako Scrum Master/IT Project Manager w startupie AirHelp. Kiedy zarząd firmy brał udział w programie YCombinator w Sillicon Valley i pozyskiwał kolejne transze inwestowania, my w Polsce kilkunastoosobowym zespołem budowaliśmy pierwsze produkty i rozwiązania IT (strona internetowa, formularz do składania wniosków, narzędzie do obsługi klientów). Model biznesowy działał, inwestorzy widzieli potencjał, efekt był taki, że firma w ciągu pierwszych dwóch lat zatrudniła kilkuset pracowników. 

Rozrósł się również zespół produktowy i IT. CEO miał za sobą doświadczenie jako produktowiec, więc od początku stawiał na mocny produkt i marketing. Gdy miałam okazję podglądać pracę kilku innych doświadczonych Product Managerów, którzy zaczęli prowadzić zespoły i Roadmapy w AirHelpie – wtedy zrozumiałam, że chce mieć wpływ nie tylko na to JAK realizujemy projekty, ale również na to CO i DLACZEGO robimy dla naszych klientów i organizacji. 

Co najpiękniejsze w tym wszystkim – miałam się od kogo tego uczyć. Choć przyznam, że pierwsze kroki w product managemencie były dla mnie trudne (popełniłam masę błędów, kilka projektów niewypaliło, zdarzały się pożary w komunikacji z interesariuszami i CEO, itd…)

AG: To bardzo ciekawa historia i interesujące rozdzielenie pomiędzy JAK a CO i DLACZEGO. Powszechnie jednak Project i Product Management bywają mylone lub nawet traktowane jako synonim. Czy mogłabyś w skrócie wyjaśnić jakie są główne części wspólne, a jakie różnice pomiędzy Project a Product Managementem? (kto za co odpowiada)

OS: W odpowiedzi na to pytanie posłużę się fragmentem podręcznika, którego jestem współautorką: Product Guide. Podręcznik Product Managera. Dla zainteresowanych, podręcznik można pobrać za darmo z bloga. 

“Project manager jest człowiekiem odpowiedzialnym za sukces projektu – jednorazowego, unikalnego i złożonego zadania. Zadanie to ma swoje cele, które prowadzą do uzyskania pożądanego wyniku. 

Projekty często powiązane są z produktami. Mogą zostać zawiązane, by stworzyć nowy produkt, zmienić działanie już istniejącego albo go rozbudować. Nie zmienia to jednak faktu, że każdy projekt jest jednorazową akcją, która ma przynieść konkretny efekt po określonym czasie.

Product manager jest natomiast odpowiedzialny za trwały sukces produktu. Dlaczego trwały? Bo produkt nie jest czymś jednorazowym tak jak projekt. Trwa nieprzerwanie, nie ma wyznaczonej daty zakończenia (dopóki prezes go nie ubije ;)). Product manager opiekuje się swoim produktem przez cały cykl jego życia: definiuje wizje produktu, zna dobrze konsumentów i konkurencję, współpracuje ze sprzedażą i marketingiem. Dba o to, by realizował on swoje cele, był zgodny ze strategią firmy i przynosił wymierne korzyści. Product manager potrafi przekuwać piękne wizje w realne i skuteczne działania.”

„Product manager jest natomiast odpowiedzialny za trwały sukces produktu.”

AG: Świetna definicja! Przejdźmy więc jeszcze głębiej, do pojedynczych zadań. Jak wygląda w praktyce taki typowy dzień pracy Product Managera? Co zajmuje Ci najwięcej czasu w ciągu dnia?

OS: Obecnie moja praca w Atlassianie jako Product Manager to przede wszystkim prowadzenie badań i odkrywanie potrzeb klientów. Eksploruję różne obszary po to by zdefiniować dla nich najważniejsze problemy i szanse, które powinny zostać spriorytetyzowane. 

Główne zadania powiązane z odkrywaniem: 

• Przeprowadzanie wywiadów z klientami i interesariuszami wewnętrznymi
• Analiza danych
• Desk research
• Raportowania i komunikacja głównych wniosków z badań

Współpracuję także z zespołami programistycznymi – pełnię w nich rolę Product Ownera. 

Główne zadania powiązane ze współpracą z zespołami programistycznymi: 

• Tworzenie i praca nad Roadmapą produktu
• Wyznaczenie celów dla inicjatyw
• Wsparcie zespołu w planowaniu sprintów i wyznaczaniu celów dla kolejnych iteracji
• Regularna współpraca z Tech Leadem i Feature Leadami – by wspólnie stawiać czoła wyzwaniom, zarówno powiązanymi z organizacją pracy, jak i wyzwaniami produktowymi
• Udział w kluczowych rytuałach scrumowych (Planowanie, Retrospektywa)

AG: W badaniach i analizach kluczowe są konkretne wskaźniki. Trafiłem na Twój interesujący artykuł o 58 najważniejszych metrykach projektowych. Czy Product Manager powinien znać i stosować je wszystkie na co dzień? Które z tych metryk poleciłabyś na początek?

OS: Metryki, które powinniśmy monitorować, czy też wykorzystywać jako metryki sukcesu dla naszych projektów, będą zależeć od naszego stanowiska czy obszaru produktu za który jesteśmy odpowiedzialni.

Kilka przykładów z mojego doświadczenia:

• Jako PM w SentiOne, byłam odpowiedzialna za optymalizację konwersji z Triala do Zakupu. W takiej sytuacji metryki związane z konwersją, zaangażowaniem w trialu były tymi, na których się skupiałam – monitorowaliśmy je i wyciągaliśmy na ich podstawie wnioski. 
• Jako PM a AirHelpie byłam odpowiedzialna za rozwój strony internetowej. Naszym celem było zwiększenie konwersji – % osób, które z poziomu strony internetowej przechodzą do składania wniosku o odszkodowanie. W tej sytuacji przy współpracy z marketingiem skupialiśmy się na metrykach związanych z akwizycją, ruchem, konwersją w głównym lejku formularza.
• Jako PM w Atlassianie byłam odpowiedzialna za obszar powiązanych ze wsparciem, obsługą klienta dla jednego z kluczowych produktów. W takiej sytuacji metryki, które analizowałam i którymi posługiwaliśmy się do definiowania celów były zupełnie inne: czas pierwszej odpowiedzi, czas obsługi po stronie CSS, czas obsługi w drugiej linii wsparcia, satysfakcja klienta z obsługi, itd. 
• Jako Head of Product w SentiOne, przy współpracy z innymi zespołami monitorowaliśmy różne aspekty naszego biznesu – MRR, konwersje, churn, akwizycja, konwersje, zaangażowanie 🙂

AG: Rozumiem, czyli każdy powinien wybrać coś dla siebie.
A skoro mówimy o danych, to te dane trzeba jakoś zbierać. Pora więc na narzędzia. Czy w Atlassianie korzystacie wyłącznie z narzędzi własnych produkcji, a czy jest może jeszcze coś zewnętrznego, co pomaga Ci w Zarządzaniu Produktem (i możesz polecić)?

OS: Atlassian to duża organizacja, która rozwija wiele produktów. Nie znam dokładnie wszystkich narzędzi, jednak w obszarze analityki produktowej korzystamy min. z Amplitude oraz rozwiązań Business Intelligence.

Być może nie będę tu jakoś super innowacyjna, ale dwa moje ulubione narzędzia do raportowania wniosków z badań i danych to Confluence i Jira Product Discovery. 

Na Confluencie tworze min. następujące strony:

• Lista pytań badawczych
• Główne wnioski z przeprowadzonego badania dla interesariuszy
• Kartę projektu (dla głównego problemu do rozwiązania, który wynika z badania)
• Agendy i notatki ze spotkań z interesariuszami

W Jira Product Discovery odnotowujemy główne zidentyfikowane problemy i szanse (także w formie konkretnych projektów) i tworzymy Roadmapy Produktowe. 

AG: Jak już jesteśmy przy narzędziach, to Jira przez ostatnie lata niesamowicie się rozwinęła. Między innymi w 2023 roku pojawił się wspomniany przez Ciebie moduł wspierający Product Discovery. Czy możesz powiedzieć nad jakimi obszarami w Jirze teraz pracujesz i jakich nowości możemy się spodziewać w kolejnych miesiącach?

OS: Dokładnie, Jira Product Discovery to świetne narzędzie. Korzystam z niego regularnie i widzę, jak coraz więcej zespołów produktowych przenosi swoje roadmapy właśnie do tego narzędzia. Z innych ciekawostek, Atlassian w ostatnim czasie przeprowadził akwizycję Looma, narzędzia do nagrywania video i komunikacji asynchronicznej. Również korzystam z niego bardzo często, więc bardzo mnie to cieszy, że to właśnie ten produkt znalazł się w Portfolio Atlassiana. 

Mój zespół produktowy rozwija produkt Jira Data Center. Korzystają z niego największe marki świata i oczekują wysokiej jakości rozwiązań – przede wszystkim w zakresie bezpieczeństwa, wydajności. To są również klienci i zespoły o specyficznych wymaganiach – w naszym narzędziu prowadzą wielkoskalowe programy i projekty. Mają zaawansowane konfiguracje, które wspierają kluczowe procesy w ich organizacjach. 

Co nowego w Atlassianie w 2024+? Zapraszam do zapoznania się z publiczną roadmapą Atlassiana. Tu dla każdego z produktów można sprawdzić, co zostało wdrożone w ostatnim czasie oraz czego można się spodziewać w nadchodzących kwartałach. 

AG: W temacie narzędzi nie może zabraknąć pytania o AI. Czy wykorzystujesz w jakiś sposób sztuczną inteligencję w Zarządzaniu Produktami? 

OS: Wykorzystuje AI, który jest wbudowany w produkty Atlassiana, min. w Confluence. Funkcje AI pomagają nam w komunikacji – optymalizacja tekstów, podsumowywanie stron, wyszukiwanie.

Prywatnie często też wykorzystuje OpenAI do tego żeby ulepszył mi jakiś tekst po angielsku, czy poszukał odpowiedź na nurtujące mnie pytanie. 

AG: Skoro było o AI, to następnie pojawia się pytanie o przyszłość branży Zarządzania Produktami. Czy według Ciebie rola Product Managera zmieni się w jakiś sposób w kolejnych latach?

OS: Ostatnio sporo było debaty na LinkedIn odnośnie tego, czy prowadzenie badań powinno być domeną roli Product Managera, czy w firmach są potrzebne dedykowane inne role – takie jak chociażby UX Researcherzy. 

Według mnie w kolejnych latach prowadzenie badań i odkrywanie będzie głównym i coraz bardziej znaczącym oczekiwaniem od produktowców. Firmy produktowe będą coraz intensywniej przenosiły odpowiedzialność za wytwarzanie rozwiązań i backlog produktu do zespołów programistycznych. 

Product Managerowie stosując swoje umiejętności badawczo-egzekucyjne będą w organizacjach kreować i odpowiadać za strategie produktowe i roadmapy. Jako Product Ownerzy będziemy wspierać zespoły programistyczne, ale nie je prowadzić i poświęcać większość czasu na działania związane z developmentem.

AG: Podsumowując to wszystko. Powiedzmy, że ktoś czytając ten wywiad stwierdzi, że chciałby zacząć pracę jako Product Manager. Jakie są wymagane umiejętności i doświadczenie, żeby aplikować na tego typu stanowiska?

OS: Znaleźć pracę jako Product Manager nie mając żadnego doświadczenia przy rozwoju produktów cyfrowych będzie w obecnych czasach bardzo trudno. Trzeba znaleźć dla siebie jakiś punkt zaczepienia. Sama rozważyłabym następujące ścieżki:

Ścieżka 1: IT EXPLORE

1. Praca blisko IT i produktu, w innej roli: np. tester, obsługa klienta
2. Podpatrywanie zespołów produktowych, budowanie relacji
3. Znalezienie możliwości w tej firmie by uczestniczyć w projekcie IT jako interesariusz
4. Edukacja w tematyce product managementu, np. program Product Management Academy
5. Udział w eventach tematycznych o product managemencie
6. Próba zmiany roli w ramach organizacji, np. na Junior Product Managera
7. Poszukiwanie ofert pracy typu Junior Product Manager / Interim Product Manager na zewnątrz organizacji

Ścieżka 2: SIDE PROJECT – kontrybutor

1. Edukacja w tematyce product managementu, np. program Product Management Academy, kurs Business Model Canvas
2. Dołączenie do organizacji non-profit do zespołu, który tworzy produkty cyfrowe, by pomagać a jednocześnie się uczyć. 

Ścieżka 3: OWN SIDE PROJECT

1. Edukacja w tematyce product managementu, np. program Product Management Academy, kurs Business Model Canvas
2. Stworzenie MVP swojego pierwszego produktu 
3. Walidacja hipotez, modelu biznesowego, poszukiwanie product market fit
4. Poszukiwanie ofert pracy typu Junior Product Manager / Interim Product Manager

AG: W takim razie pojawia się pytanie – gdzie zdobyć taką wiedzę? Czy możesz powiedzieć coś więcej o inicjatywach realizowanych w Product Vision, a także o innych źródłach wiedzy?

OS: Jeżeli zasubskrybujesz Product Vision, możesz liczyć na ciekawe podcasty i artykuły o product managemencie. Wysyłamy je e-mailem na skrzynki pocztowe zapisanych. Często przygotowujemy darmowe materiały edukacyjne i dzielimy się swoimi case studies z praktyki. 

Naszymi najpopularniejszymi programami szkoleniowymi są:

1. Product Management Academy – gdzie uczymy podstaw product managementu i dzielimy się z Tomkiem Tomaszewskim swoimi najprzydatniejszymi technikami, z których korzystamy jako Product Managerowie
2. Akademia Analityki Produktowej – w tym programie koncentrujemy się na konceptach i frameworkach powiązanych ze stawianiem celów, dobieraniem metryk, i robieniem product discovery z wykorzystaniem narzędzi do analityki produktowej takich jak Mixpanel.

Jeżeli chodzi o inne źródła wiedzy, to warto zasubskrybować newsletter productcraft.pro i productart.pm 🙂

AG: Gdyby ktoś chciał Cię o coś zapytać, to jak najlepiej się z Tobą skontaktować?

Zapraszam do kontaktu na LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/olgaspringer/ lub e-mailowego: olga@productvision.pl 

AG: Bardzo dziękuję za interesującą rozmowę!